پلتفرم برنا و ققنوس دو پروژه مبتنی بر بلاک‌چین در ایران هستند که هرکدام با روشی متفاوت اما با هدف مشترک بهبود بازارهای اقتصادی ایران طراحی شده‌اند. در هفته‌ای که گذشت بار دیگر پروژه‌های ایرانی برنا و ققنوس مورد توجه خبرگزاری‌های رمز ارز و بلاک‌چین قرار گرفتند.
پلتفرم برنا
پایگاه خبری کوین تلگراف در خبری با عنوان «ایران در حال توسعه پلتفرم بلاک‌چین ملی بر روی هایپرلجر فبریک» پروژه برنا را به‌صورت دقیق‌تر بررسی کرده و با تنی چند از مجریان این پروژه مصاحبه کرده است.
در این مطلب تحلیلی پروژه برنا یک محصول مشترک از بانک مرکزی ایران، شرکت خدمات انفورماتیک (وابسته به بانک مرکزی) و شرکت اریاتک معرفی شده است که قرار است به طور خاص در بخش بانکی و مالی ایران مورد استفاده قرار بگیرد.
مسئولان بانک مرکزی امیدوارند پلتفرم برنا بتواند بانکداری قدیمی ایران را متحول کند و حتی در سایر بسترهای مالی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. بااین‌حال ذینفعان این پروژه معتقدند برنا به‌هیچ‌وجه ابزاری برای دور زدن تحریم‌های آمریکا نیست.
بر اساس مقاله سفید (White paper) برنا که سال گذشته منتشر شده برنا دارای دو لایه کاربردی است که یکی رقابتی و دیگری غیر رقابتی است.
لایه غیر رقابتی که در حال حاضر تمرکزی بیشتری هم بر روی آن وجود دارد سه راهکار مشخص را به عرصه بانکداری پیشنهاد داده که عبارت‌اند از: احراز هویت مشتری (Know Your Customer)، حسابرسی دیجیتال و سیستم‌های مدیریت توکن.
بااین‌حال شهرزاد پاک‌گوهر که مسئولیت تحلیل و مشاوره راهکارهای بلاک‌چینی در شرکت اریاتک را بر عهده دارد در مصاحبه با کوین تلگراف بر روی کاربردهای غیر بانکی پلتفرم برنا تاکید کرده و معتقد است بسیاری از مؤسسات دیگر هم می‌توانند از راهکارهای این پلتفرم از جمله احراز هویت مشتری در ارائه خدماتشان استفاده کنند.
در طراحی این پلتفرم مبتنی بر بلاک‌چین از چارچوب‌های قابل‌قبول جهانی مثل هایپرلجر استفاده شده است. این نکته به سیستم بانکداری ایران امکان می‌دهد تا بتواند بار دیگر همگام با استانداردهای جهانی حرکت کند.
این یکی از وعده‌های حسن روحانی در هنگام انتخابات ریاست جمهوری هم بوده که دولت او بتواند بخش بانکداری و مالی ایران را روزآمد کند و حالا بانک مرکزی امیدوار است این اتفاق با کمک بلاک‌چین زودتر محقق شود.
اما در لایه رقابتی این پلتفرم قرار است امکانی برای استارتاپ‌های فینتک فراهم شود تا بتوانند خدمات مالی را به شکل نوینی به شهروندان ایرانی ارائه دهند.
در این حالت انواع بانک‌ها و مؤسسات مالی می‌توانند خدماتی مثل اعطای وام، سپرده‌گذاری و مدیریت دارایی‌ها را بر روی برنا به مشتریان ارائه دهند. البته به شرطی که بتوانند زیرساخت‌های فعلی را با پیش‌نیازهای برنا مطابقت دهند.
پلتفرم ققنوس و توکن پیمان
اما خبرگزاری کوین تلگراف در خبر دیگری با موضوع بررسی محدودیت‌های تریدرهای ایرانی اشاره‌ای هم به بنیاد بلاک‌چینی ققنوس داشته است.
در این خبر که با عنوان «سنجش اتمسفر رمز ارزها – کاربران عادی تحت‌فشار هستند» منتشر شده ابتدا به رگولاتوری رمز ارز در ایران پرداخته شده و سپس با بررسی صرافی‌های که هنوز به ایرانی‌ها خدمات می‌دهند ادامه پیدا کرده است.
در بخشی از این مقاله هم از بنیاد ققنوس و توکن پیمان به‌عنوان دریچه‌ای هرچند کوچک برای شهروندان ایرانی علاقه‌مند به رمز ارز ها نام‌برده شده است.
توکن پیمان با پشتوانه 30 سوت طلای 24 عیار بر روی بلاک‌چین استلار تعریف شده است. بانک‌های پاسارگاد، پارسیان، ملی و ملت از مجریان اصلی این پروژه هستند.
همچنین سازمان فرابورس ایران احتمالاً این توکن را به لیست دارایی‌های قابل خریدوفروش خود اضافه خواهد کرد تا اهالی سازمان بورس بتوانند بر روی آن معامله انجام دهند.
آرامه بندری که قبلاً به‌عنوان پژوهشگر در آزمایشگاه بلاک‌چین ایران فعالیت می‌کرده بر این باور است که در وضعیت فعلی ایران هرگونه توکن یا کوین جدید که به پرداخت‌های ملی مربوط باشد می‌تواند شرایط اقتصادی را بهبود ببخشد.
یکی از کارکردهای اساسی پلتفرم ققنوس تبدیل اموال و دارایی‌های مازاد بانک‌های ایرانی در قالب توکن و تعریف کردن آن‌ها بر روی بلاک‌چین است.
بااین‌حال در مقاله سفید ققنوس آمده است که می‌توان از این پلتفرم برای احراز هویت مشتری، توزیع وثیقه، پیش‌فروش سکه، مدیریت املاک، مدیریت وفاداری مشتریان و … نیز استفاده کرد.
جمع‌بندی
هر دو پلتفرم ادعا می‌کنند که می‌توانند نقش یک پلتفرم بلاک‌چین ملی برای ایران را بازی کنند. اما چه ققنوس که بر پایه استلار ساخته شده و چه برنا که از ابزارهای هایپرلجر استفاده می‌کند باید در گذر زمان خودشان را ثابت کنند.
باید نشان دهند که می‌توانند به‌خوبی احراز هویت مشتریان، اجرای قراردادهای هوشمند، مدیریت توکن، مدیریت دارایی‌های دیجیتال و… را بر عهده بگیرند.
اینکه تا چه مقدار شرکت‌ها و استارتاپ‌های ایرانی و اصلاً مردم از این پلتفرم‌ها و محصولاتشان استقبال می‌کنند دقیقاً در گرو عمل به همین وعده‌ها است.
