بلاک چین و امکان خرید تابلوهای گران‌قیمت نقاشی

فناوری بلاک چین (Blockchain) می‌تواند برای اولین بار امکان خرید و مالکیت قسمت کوچکی از یک اثر هنری به جای کل آن را فراهم کند. «هنر زنجیره بلوک» عنوان کنفرانسی بود که اوایل دسامبر 2018 در فلوریدا آمریکا برگزار شد.

در این کنفرانس مجموعه‌داران، صاحبان گالری‌ها و توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری کنار هم جمع شده بودند تا درباره قابلیت‌های فناوری بلاک چین در صنعت هنر صحبت کنند.

«آدام لیندمن» که خودش مجموعه‌دار و کارآفرین هنری است می‌گوید:

من مخالف تغییر نیستم و اگر بلاک چین بتواند دنیای هنر را تغییر دهد، من هم می‌خواهم بخشی از آن باشم.

در واقع علاوه بر مالکیت تفکیک شده و خرید بخش کوچکی از یک اثر هنری، امکان محافظت از حقوق مادی و معنوی هنرمند و تضمین اصالت اثر هنری نیز از دیگر مزایای بلاک چین (blockchain) برای صنعت هنر است.

مالکیت تفکیک شده

آقای لیندمن (Adam Lindemann) معتقد است هنر قبل از هر چیزی یک نوع دارایی است. ایجاد توکن (Token) در این صنعت و مالکیت تفکیک شده می‌تواند سرمایه‌گذاری در هنر را راحت‌تر و دسترس پذیرتر کند.

اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم منظور از مالکیت تفکیک شده یعنی اینکه شما مثلاً می‌توانید یک تابلوی گران قیمت نقاشی از وینسنت ونگوگ را بخرید. اما به لطف فناوری زنجیره بلوک مجبور نیستید همه آن را بخرید، بلکه می‌توانید توکن‌هایی که به نسبت ارزش این نقاشی خلق شده‌اند را بخرید و به این ترتیب در ارزش آن شریک شوید.

از دیگر مزایای مالکیت تفکیک شده افزایش نقد شوندگی آثار هنری در بازار و کاهش هزینه انتقال پول است. تاکنون سایت‌هایی مثل cryptoPunks با استفاده از زنجیره بلوک اتریوم توانسته‌اند بازاری برای آثار هنری دیجیتال طراحی کنند.

با این حال آثار هنری فیزیکی یعنی همان نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، پرتره‌ها و… هم با استفاده از زنجیره بلوک فروخته شده‌اند. مثلاً نقاشی معروف «اندی وارهول» با نام «14 صندلی کوچک الکترونیکی» در ابتدای سال جاری بر روی زنجیره بلوک فروخته شد.

البته فروخته شد یعنی 31.5 درصد از آن در قالب رمز ارز و از طریق پلتفرم Meacenas به فروش رسید. ارزش کل این اثر در قالب رمز ارز معادل 5.6 میلیون دلار بوده است. حالا کسی که این 31.5 درصد را خریده یا به قولی سهام آن را خریده می‌تواند در میهمانی شام دوستانش با غرور بگوید که من بخشی از تابلوی وارهول را خریده‌ام!

حفاظت از حقوق هنرمندان

Artory یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین دیگر است که امکان تعیین اصالت و هویت آثار هنری را فراهم می‌کند.

عملکرد اصلی این پلتفرم، ثبت و محافظت از فراداده‌های مربوط به یک اثر هنری است. با رهگیری این تاریخچه Artory اعتماد میان خریداران و فروشندگان آثار هنری را افزایش می‌دهد.

همچنین آن‌ها می‌توانند مطمئن باشند که تغییر و دست‌کاری در داده‌ها صورت نمی‌گیرد. در این پلتفرم نه فقط داده‌های مربوط به نقاشی‌ها بلکه مجسمه‌ها، موسیقی، طرح‌های گرافیکی، نوشته‌ها و… نیز می‌تواند ذخیره شود.

مبارزه با تقلب هنری با بلاک چین

استفاده از ساختار دفتر کل توزیع شده از جمله بلاک چین باعث می‌شود تا بتوانیم جزییات مربوط به زمان و مکان تولید آثار هنری، شیوه‌های تولید آن‌ها و اینکه از چه مواد اولیه‌ای استفاده شده است را بدانیم.

هم‌اکنون Waltonchain یکی از پلتفرم‌هایی است که برای محصولات هنری مختلف تگ‌های RFID‌ تعریف می‌کند. این تگ‌ها در برابر داده‌های مربوط به هر اثر در زنجیره بلوک تطبیق داده می‌شوند. اگر همه چیز درست باشد و اثر هنر تغییری نکرده باشد خریدار، با اعتماد خریدش را انجام می‌دهد.

کارشناسان و هنرمندان هر دو از پذیرش روز افزون این فناوری در صنعت هنر و بازارهای هنری خشنود هستند اما صاحبان گالری‌ها و حراجی‌ها شاید چندان احساس راحتی با آن نداشته باشند.

با این حال طوفان زنجیره بلوک به مخالفت‌ها اهمیت چندانی نمی‌دهد همان طور که سایر فناوری‌ها در مسیر توسعه خودشان خیلی منتظر آدم‌های مخالف نماندند.