هش گراف در واقع یک دفتر توزیع شده شبیه به بلاک چین (Blockchain) است اما تفاوت هایی مخصوصاً در بخش مکانیسم های اجماع با آن دارد.
این روزها اصطلاح جدیدی با عنوان هش گراف در میانه بحث های مربوط به فناوری دفاتر توزیع شده شنیده می‌شود که شاید بتواند آینده فناوری بلاک چین را رقم بزند.
هش گراف در یک تعریف ساده، فناوری مشابهی با بلاک چین است که بسیاری از همان راهکارها را ارائه می‌دهد اما از مکانیسم های متفاوتی برای انتقال اطلاعات بین گره های شبکه و تأیید تراکنش ها استفاده می‌کند.
هش گراف، از دیدگاه فنی و ریاضی چیزی بیشتر از یک نمودار نیست که توسط مجموعه ای از اعداد در هم ریخته با سطح پایین رمزنگاری به همدیگر متصل شده اند. عملکرد پروتکل دانایی صفر هم تقریباً به همین شکل است.
یک شبکه هش گرافی، آن طور که لیمن بایرد مخترع آن می‌گوید، از طریق روش “زمزمه درباره زمزمه” (Gossip about Gossip) به اجماع می‌رسد.
در این متن زمزمه را معادل Gossip در نظر گرفته ایم. بهتر است قبل از توضیح عملکرد این روش اجماع، به نقش زمزمه در هش گراف توجه کنیم.
گره های موجود در شبکه هش گراف دائماً با همدیگر درباره آخرین اطلاعات از وضیعت شبکه و تاریخچه آن زمزمه می‌کنند که به معنی اشتراک گذاری این اطلاعات بین همدیگر است.
این در حالی است که در شبکه های بلاک چینی همه گره ها باید در یک لحظه نسبت به اتفاق افتادن یک تراکنش به اجماع برسند اما در شبکه های هش گرافی، یک گره به طور تصادفی گره دیگری را انتخاب می‌کند تا به او درباره تراکنش اطلاع دهد و گره بعدی، گره دیگری را به صورت تصادفی انتخاب می‌کند و آن گره نیز همین کار را انجام می‌دهد و این فرایند می‌تواند تا بی نهایت ادامه پیدا کند.
زمزمه ای میان جمع هش گراف
در هر بار زمزمه میان گره ها، اطلاعات جدیدی که مثلاً درباره یک تراکنش به دست آمده به اطلاعات قبلی اضافه می‌شود. این زمزمه دائمی‌و بی نهایت بین گره ها باعث می‌شود تا از احتکار اطلاعات توسط یک بازیگر خرابکار شبکه جلوگیری شود و حمله به شبکه انجام نگیرد.
روش زمزمه درباره زمزمه بر پایه توضیحاتی که ذکرشده به وجود آمده است. در این روش زمزمه هر گره شامل مقادیر درهم ریخته (Hashed values) می‌شود که نشان دهنده زمانی است که آن گره بخشی از اطلاعات را به دست آورده است. این ویژگی به شبکه هش گراف اجازه می‌دهد تا بتواند با قطعیت، ترتیب زمانی که گره ها بخش های مختلفی از اطلاعات را به دست آورده اند را اعلام کند که به این صورت امنیت شبکه را با جلوگیری از ایجاد تراکنش های تقلبی افزایش می‌دهد.
در هش گراف رنگ رخساره خبر می‌دهد از سِر درون!
یک ویژگی دیگر هش گراف که آن را متفاوت تر و شاید بهتر از بلاک چین می‌کند نوع رأی گیری برای اجماع است.
در شبکه های بلاک چین هر گره باید به طور مجزا نظر دهد که کدام وضعیت شبکه در حال حاضر درست است، در حالی که در ساختار رقیب بلاک چین همان مقادیر در هم ریخته برای تعیین وضعیت شبکه کافی هستند چون نشان می‌دهند که کدام گره، چه اطلاعاتی را در چه زمانی می‌دانسته است.
این ویژگی که در منابع مختلف “رأی گیری بدون رأی” یا رأی گیری مجازی” (Voteless Voting) نام گذاری شده به شبکه هش گراف اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به رأی از اطلاعات هر گره به نظر آن ها پی ببرد چون پیش فرضش این است که تفاوتی میان آرا و اطلاعات وجود ندارد.
بر اساس نظر بایرد، همین ویژگی رسیدن به اجماع را بسیار کم هزینه می‌کند.
دیگر لازم نیست با تک تک گره ها ارتباط بگیریم و درعین حال با بهترین اجماع با پشتوانه ریاضی می‌توانید حقانیت را ثابت کنید به عبارت دیگر مکانیسم اجماع هش گراف بسیار بهینه تر و راحت تر از روش هایی مثل اثبات کار و اثبات سهم است که تاکنون در شبکه های بلاک چینی اجراشده است.
همچنین مخترع هش گراف در یک نشست خبری برای معرفی شرکت هدرا (Hedera) _که بر روی این فناوری کار می‌کند_ بیان کرده است که گره ها همیشه می‌دانند که در حال برقراری ارتباط با کدام بخش از شبکه هستند که به همین دلیل احتمال وقوع حملات خاصی به شبکه هش گراف را اگرنه به صفر حداقل به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند. به علاوه همین ویژگی احتمال فورک شدن شبکه های هش گرافی را کاهش می‌دهد و این تفاوت دیگری است که با بلاک چین دارد.
در پایان می‌توان به این نکته اشاره کرد که فارغ از برتری هش گراف به بلاک چین در آینده یا پذیرش آن توسط سازمان های حقیقی و حقوقی، سرعت تغییر فناوری همان واقعیت ترسناکی است که همیشه ما را تهدید می‌کند.
در حالی که هنوز مسیر بلاک چین ایستگاه های زیادی برای توقف دارد، دورنمای مقصد جدیدی به نام هش گراف در انتهای یک مسیر فرعی خودنمایی می‌کند و انتظار ما را می‌کشد.
